Proces diagnozowania
1. Określenie rodzaju/typu właściwości psychicznych, będących przedmiotem diagnozy |
Np. diagnoza osobowości, intelektu, rodzaju więzi |
2. Określenie rodzaju zjawisk, najczęściej patologicznych, jakie chcemy wykryć |
Np. diagnoza depresji, poziomu lęku |
3. Określenie rodzaju dziedziny psychologicznej |
Np. diagnoza neuropsychologiczna, diagnoza w psychologii klinicznej dziecka |
4. Określenie sposobu podejścia do diagnozowania |
Np. diagnoza psychometryczna, kliniczna |
4a.
Metody psychometryczne |
Metody kliniczne |
- Kwestionariusze - Skale szacunkowe - Skale postaw |
- Rozmowa, wywiad - Obserwacja - Metody projekcyjne |
Opracowanie statystyczne |
Odniesienie do kategorii teorii psychologicznej |
Rodzaje diagnozy
Diagnoza klasyfikacyjna "Co to jest?"
|
Diagnoza genetyczna "Jakie są tego źródła?"
|
Diagnoza funkcjonalna "Po co to jest? Dlaczego jest ważne?"
|
Diagnoza fazy rozwoju "Na jakim jest etapie?"
|
Diagnoza prognostyczna "Jak będzie?"
|
Diagnoza klasyfikacyjna
Ma na celu przyporządkowanie rozpoznanego stanu rzeczy do danego gatunku lub typu. Określa stosunek badanego zjawiska do jednego lub kilku typów, mówi o cechach wspólnych z pewnym typem i ich natężeniu |
Celem jest poszukiwanie wzorca wiążącego obserwowane objawy |
Diagnoza genetyczna
Badanie łańcucha uwarunkowań przyczynowych, pochodzenia aktualnego stanu. Czynniki przyczynowe ulokowane są w przeszłości |
Podstawą są zebrane dane o wcześniejszych fazach zjawiska i wiedza nt. ogólnych prawidłowości przyczynowych zjawisk tej dziedziny |
Rozłożenie złożonego zjawiska na proste składniki |
Wyjaśnienie znaczenia występujących symptomów dla danego układu, ustalenie stopnia szkodliwości, wyjaśnienie celowości badanego zjawiska |
Diagnoza funkcjonalna
Opis problemu, zjawiska, jego wyjaśnienie w kontekście teorii psychologicznej |
Wielowymiarowe rozpoznanie: - Stanu funkcjonowania w środowisku, z uwzględnieniem opisu i identyfikacji źródeł aktualnego zachowania (w tym przejawianych zasobów i deficytów) - Możliwości integralnego i zrównoważonego rozwoju osoby, zarówno w aspekcie aktualizacji potencjału rozwojowego, jak i zakresu modyfikacji środowiska, w którym funkcjonuje |
Efekt rozwoju wiedzy psychologicznej i uniezależnienia praktyki psychologicznej od praktyki medycznej.
Diagnoza fazy rozwoju
Określa stadium zaawansowania badanego zjawiska w chwili diagnozowania oraz wskazuje stopień i zakres rozbieżności między tym, co jest, a co powinno być |
Musi koncentrować się nie tylko na deficytach, ale też pozytywnych elementach funkcjonowania jednostki |
Diagnoza prognostyczna
Przewiduje, jak rozwinie się dane zjawisko |
|
|
Diagnoza formalna
Opis zachowania osoby badanej w trakcie diagnozowania- fakty empiryczne |
Diagnoza nozologiczna
Przyporządkowanie zespołu objawów znanej jednostce klasyfikacyjnej |
Ustalenie jednostki chorobowej, jej fazy, w oparciu o stan obecny jednostki, własny autoportret i diagnozę środowiska |
Podejście medyczne, wg. którego zespół pewnych objawów wskazuje na występowanie określonego zaburzenia |
Rozpoznanie zaburzenia dostarcza instrukcji jak traktować i rozumieć zachowanie pacjenta, jednak diagnoza nozologiczna może nieść za sobą negatywne konsekwencje: - Reifikację osoby - Dostrzeganie choroby, nie człowieka - Przedmiotowe traktowanie - Etykietowanie - Pozorne wyjaśnienie przez nazywanie, utrudniające zrozumienie osoby. Samospełniające się proroctwo
Systemy diagnozy nozologicznej
ICD-11 - Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i problemów Zdrowotnych - Opracowana przez WHO
|
DSM-V - Klasyfikacja zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (APA)
|
DC:0-5 - Klasyfikacja diagnostyczna zaburzeń psychicznych i rozwojowych w okresie niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa
|
PDM-2 - Podręcznik diagnozy psychodynamicznej - Może służyć jako ugruntowana empirycznie alternatywa DSM i ICD lub ich dopełnienie - Uwzględnia trzy wymiary funkcjonowania: Wzorce osobowości, profile funkcjonowania psychicznego, sposoby doświadczania objawów
|
Diagnoza różnicowa
Wyklucza możliwość pomylenia danej jednostki z inną o częściowo wspólnych objawach |
Proces mający na celu odróżnienie konkretnej choroby od innych podobnych |
Diagnoza interakcyjna
(Psychospołeczna) |
Proces uzgadniania definicji problemu pacjenta i sposobów jego rozwiązania w relacji psycholog-klient lub klient-otoczenie |
Klient zgłasza się z protodiagnozą do psychologa, następnie w procesie diagnozowania psycholog negocjuje wspólną definicję problemu klienta |
Przedmiotem rozpoznania jest rodzaj i jakość stosunków interpersonalnych |
Celem diagnozy jest identyfikacja i wyjaśnienie znaczenia poszczególnych dysfunkcji w adaptacji społecznej jednostki i jej zaburzeniach |
Etapy diagnozy interakcyjnej
1. Określenie własnego problemu przez pacjenta Pacjent często zostaje pod wpływem opinii otoczenia społecznego na temat tego, co mu dolega
|
2. Badanie psychologiczne Psycholog często zaczyna spostrzegać inaczej problem pacjenta, niż ten go określił
|
3. Negocjowanie diagnozy Psycholog i pacjent lub jego otoczenie formułują problem pacjenta tak, żeby jego określnie było dla nich do przyjęcia
|
Uzgodnienie diagnozy może zapoczątkować u pacjenta bardziej aktywny stosunek do problemu- lepsze zrozumienie, nastawienie na zmianę. Proces uzgadniania diagnozy podkreśla bardziej partnerskie podejście (rola konsultanta, doradcy)- podejście podmiotowe. Udział pacjenta i jego rodziny w procesie diagnozy zwiększa szanse na ich współdziałanie w procesie zmian
Diagnoza procesu
Opis stopniowego rozwijania się np. choroby oraz poziomu dezintegracji, dynamiki patologii i patologicznej integracji |
Zwrócenie uwagi na osiągnięcie równowagi z udziałem czynników patologicznych, poszukiwanie mechanizmu stabilizującego patologiczne przystosowanie, mimo sygnałów dysfunkcji, przy jednoczesnym braku np. poczucia winy |
Bardziej istotne jest to, co wywołało zachowanie, niż to, co je podtrzymuje |
Diagnoza aktuarialna
Wykorzystanie danych o charakterze ilościowym oraz jakościowym i przetwarzanie metodami statystycznymi |
Istotą jest tworzenie homogenicznych grup ze względu na zmienne predykcyjne, a następnie poszukiwanie współwystępujących z nimi zmiennych kryterialnych (wyjaśniających) |
Diagnoza aktuarialna
Podejście aktuarialne |
Podejście kliniczne |
Intensywne badanie kilku cech |
Ekstensywne badanie wielu cech |
Informacje dotyczą grup |
Wykorzystuje się informacje o jednostce i grupie |
Przewidywanie oparte na teorii prawdopodobieństwa |
Przewidywanie oparte na znajomości teorii |
Przywidywanie- formalna konsekwencja obserwacji |
Przewidywanie- akt twórczy, musi być dziełem eksperta |
Nie można wykorzystać rzadkich wydarzeń |
Można wykorzystać rzadkie wydarzenia |
|
Created By
Metadata
Comments
No comments yet. Add yours below!
Add a Comment
More Cheat Sheets by KontoDoNauki