1
Górne drogi oddechowe: jama nosowa z zatokami, jama ustna, gardło, krtań
Dolne drogi oddechowe: od chrząstki pierścieniowej krtani, tchawica, oskrzela |
Pęcherzyki płucne wyścielone warstwą nabłonka złożoną z:
• Pneumocyty typu 1- (95% powierzchni) płaskie komórki zawierające niewielka ilość cytoplazmy i skąpą liczbą organelli komórkowych. Zachodzi przez nie dyfuzja gazów pomiędzy światłem pęcherzyków płucnych a krwią naczyń włosowatych.
• Pneumocyty typu 2- (5% powierzchni) rozproszone pomiędzy pneumocytami typu I, sterczą do światła pęcherzyków, zawierają duża ilość cytoplazmy i organelli komórkowych wydzielają surfaktant. Aktywność wydzielnicza pneumocytów typu II rozpoczyna się pod koniec życia płodowego - produkcja surfaktantu (substancja powierzchniowo czynna). Pneumocyty typu II mogą przekształcić się w pneumocyty typu I i stanowić dla nich populację rezerwuarową. |
W przegrodach między pęcherzykowych→ liczne makrofagi, pod warstwą surfaktantu, funkcja oczyszczania i odkażania z bakterii pęcherzyków i usuwają nadmiar surfaktantu. |
Surfaktant→ produkcja przez pneumocyty typu 2, składa się z lipoprotein, obniża napięcie powierzchowne na granicy płyn- powietrze i ułatwia napełnianie się pęcherzyków powietrzem |
|
|
2
Główny mięsień oddechowy- przepona
Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne- unoszą żebra→ zwiększenie obj. KLP Pomocnicze mięśnie wdechowe- mięśnie pochyłe i MOS
Wdech→ poszerzenie KLP i przestrzeni międzyżebrowych zewnętrzych, skurcz przepony
Wydech→ zapadanie KLP, rozluźnienie przepony, I faza wydechu to zjawisko bierne, II faza za pomocą mięśni wydechowych: mm międzyżebrowe wewnętrzne, mm skośne |
Dyfuzja to przenikanie cząsteczek ze środowiska o większym stężeniu do środowiska o mniejszym stężeniu. Wymiana gazów oddechowych (proces bierny) między pęcherzykami płucnymi a naczyniami włosowatymi płuc, która odbywa się zgodnie z gradientem ciśnień parcjalnych. |
Dyfuzja zależy od: powierzchni wymiany gazowej, grubości tkanek tworzących barierę pęcherzykowo- włośniczkową, gradientu cienień parcjalnych gazów między krwią a powietrzem pęcherzykowym, stężenia hemoglobiny oraz wysycenia jej tlenem, temperatury powietrza |
Wymiana gazowa zewnętrzna→ wymiana gazów oddechowych między atmosferą, a krwią przepływającą przez płuca
Wymiana gazowa wewnętrzna→ wymiana gazów oddechowych na poziomie tkankowym między kom., a krwią krążenia dużego |
Saturacja→ wysycenie hemoglobiny tlenem, do mierzenia służy pulsoksymetr
•Krwi tętniczej: 95%- 98%
•Krwi żylnej: 70%- 75% |
pO2: 75- 100 mmHg
SaO2: 95- 98%
pH: 7.35- 7.45
pCO2: 35- 40 mmHg
HCO2: 21- 27 nmol/l
BE: 0 +/- 2.3 nmol/l |
|
|
3
Hemoglobina→ 4 łańcuchy polipeptydowe→ łańcuchy alfa i beta (alfa bardziej z przodu) |
Oksyhemoglobina→ hemoglobina + tlen
Karboksyhemoglobina→ hemoglobina + CO (trwalsze od oksyhemoglobiny)
Karboaminohemoglobina→ hemoglobina + CO2
Methemoglobina→ hem zawiera żelazo na III st. utlenienia zamiast na II, co skutkuje utratą zdolności do przyłączania i przenoszenia tlenu, norma to około 1-2%, więcej niż 30% zagrażą życiu |
Oddychanie komórkowe→ spalanie glukozy i kwasów tłuszczowych, uwalnia się energia, podczas wyzwalania energii powstają produkty uboczne (dwutlenek węgla, woda, mocznik)
Glukoza + tlen→ energia + woda + CO2 Proces zachodzi w mitochondrium→ dużo ich jest w tkankach o dużym zapotrzebowaniu energetycznym |
W przypadku niedoboru tlenu→ oddychanie beztelnowe, energia uwalniana jest z glukozy, ale produktem ubocznym jest kwas mlekowy np. podczas intensywnych ćwiczeń |
Etapy oddychania: wentylacja, wymiana gazowa zewnętrzna, transport gazów we krwi, wymiana gazowa wewnętrzna, oddychania kom. |
Ośrodek oddechowy→ w rdzeniu przedłużonym
Wzrost CO2 to bodziec dla ośrodka oddechowego, jest on bardzo wrażliwy na zmiany w CO2
Zmniejszenie O2 to bodziec dla chemoreceptorów odwodowych |
|
