Psychologia osobowości Cheat Sheet (DRAFT) by KontoDoNauki

Nieświ­adomość zbiorowa i osobowa, archetyp, persona, anima, animus, cień, jaźń, introw­ersja, ekstra­wersja, zasada równow­ażenia, zasada entropii, samour­zec­zyw­ist­nienie

Ucieczka od wolności, charakter społeczny

Interp­ers­onalna teoria psychi­atrii, dynamizmy, system jaźni, person­ifi­kacje, trójdz­ielna klasyf­ikacja doświa­dczeń, transf­ormacja energii, rozwój psycho­spo­łeczny

Psycho­logia ego, wrodzone narządy ego, zmiany autopl­ast­yczne i allopl­ast­yczne

Teoria relacji z obiektami; Ja, dwubie­gunowy model Ja, łuk napięcia, obiekty własne, przeob­raż­ająca intern­ali­zacja

Poczucie kompet­encji, motyw efekty­wności

Wybór obiektu popędu

Popęd życia i śmierci

Kateksja seksualna wobec rodzica przeciwnej płci oraz kateksja wroga wobec rodzica tej samej płci. Jego ostateczne wyparcie powoduje ukszta­łto­wanie się superego.

Wszelkie reakcje umysłowe i behawi­oralne są zdeter­min­owane wcześn­iej­szymi doświa­dcz­eniami

Pierwotny system, z którego kształtują się pozostałe elementy osobow­ości. Zbiornik energii psychi­cznej. Zawiera dziedzicze i wrodzone wyposa­żenie psychi­czne, razem z popędami. Nie potrafi tolerować przyrostów energii odczuw­anych jako przykre stany napięcia. Kieruje się zasadą przyje­mności

Tworzy się, ponieważ zaspok­ajanie potrzeb organizmu wymaga stosownych działań w obiekt­ywnym, rzeczy­wistym świecie. System ten odróżnia to co w umyśle od tego co w świecie zewnęt­rznym. Kieruje się zasadą rzeczy­wis­tości

Usunięcie ze świado­mości bolesnych uczuć, myśli wywołu­jących poczucie winy, trudnych wspomnień

Zapobi­eganie ujawnieniu zagraż­ających pragnień przez przyjęcie przeci­wst­awnych im postaw i zachowań

Cofnięcie się do poprze­dnich faz rozwoju

Zaspok­ajanie/ przepr­aco­wywanie niezas­pok­ojonych pragnień seksua­lnych w niesek­sua­lnych czynno­ściach zastęp­czych. Skrajna forma przemi­esz­czenia

Dziedz­iczona, wykszt­ałcona w toku ewolucji i wspólna dla wszystkich przeds­taw­icieli gatunku część nieświ­ado­mości jednostki. Zawiera archetypy

Treści wyparte, zapomn­iane, doznania zbyt słabe, by wywrzeć świadome wrażenie

Stary Mędrzec, Wielka Matka, Najwyższe Bóstwo, Bohater

Maska, osobowość publiczna. Przyjm­owana w odpowiedzi na koniec­zność dostos­owania się do wymogów społec­znych i wymogi stawiane przez własne potrzeby archet­ypowe jednostki

Zwierzęce popędy, odzied­ziczone po niższych gatunkach, źródło agresy­wnych zachowań

Introw­ersja, ekstra­wersja

Myślenie, uczucie

Zasada równow­ażenia (Ekwiw­ale­ncji)

Nieustanny przepływ energii między systemami

Wyrównanie energii. System słaby dąży do podwyż­szenia swej wartości kosztem silnego

Bodźcem ludzkich działań jest cel, nawet jeśli jest fikcją, ideałem. Tylko cel może wyjaśnić zachow­anie.

Zasada, zgodnie z którą działa osobowość jednostki. Wyjaśnia swoistość i niepow­tar­zalność

Chronią neurotyka przed niską samooceną, wynikającą z poczucia niższości.
Usprawiedliwienia, agresja, dystan­sowanie się

Masoch­ist­yczna uległość wobec władzy lub sadyst­yczne usiłowanie stania się osobą u władzy

Rezygnacja z własnej osobow­ości, przyjęcie pseudo­-jaźni opartej na oczeki­waniach innych

Powiązań, transc­end­encji, zakorz­eni­enia, osobistej tożsam­ości, orient­acji, pobudzenia i stymulacji

-Produ­kty­wno­-gr­oma­dzący: właści­ciele ziemscy
-Produktywno-eksploatorski: kupcy
- Niepro­duk­tyw­no-­rec­ept­ywny: ubodzy robotnicy

Mieć vs. być

Więzi wykrac­zające poza zwierzęcą naturę, twórczość

Bycie jednostką jedyną w swoim rodzaju, niepow­tar­zalną. Można osiągnąć przez twórczy wysiłek lub utożsa­mienie z grupą/inną osobą

- Bodźce proste: wywołujące automa­tyczną, niemal odruchową reakcję, często wywołują znudzenie
- Bodźce aktywu­jące: pociągają dążenie do celu

Rozwija się u dzieci, którym brakuje pełnego miłości pokier­owania, pomaga­jącego nauczyć się radzić sobie z zagroż­eniami ze strony natury i społec­zeństwa

Uraza wywołana złem podsta­wowym. Powoduje pojawienie się dylematu, ponieważ wyrażenie wrogości może wiązać się z karaniem, pozbaw­ieniem miłości. Wrogość jest wypierana, co prowadzi do błędnego koła (nieza­spo­kojenie potrzeb -> poczucie odrzucenia -> lęk i wrogość -> wyparcie)

Przypi­sanie nadmiernej wartości miłości, obawa o bycie odrzuc­onym, osamot­nionym

Władza dla władzy, brak szacunku do innych, gloryf­ikacja siły, pogarda dla słabości. Obawa przed otwartym sprawo­waniem władzy, próby manipu­lacji za sprawą intelektu. Inną odmianą jest wiara w wszechmoc woli

O samoocenie decyduje uznanie w oczach innych

Dążenie do coraz większych osiągnięć, chęć bycia najlepszym w wyniku braku poczucia bezpie­cze­ństwa

Obawa przed popełn­ianiem błędów, spotkaniem się z krytyką, potrzeba nieomy­lności, bycia niedos­tępnym. Poszuk­iwanie w sobie skaz by można było je zamaskować nim inni je dostrzegą

Względnie trwały wzorzec transf­ormacji energii (czyli wszelkiej formy zachow­ania), który wielok­rotnie cechuje dany organizm w jego trwaniu w postaci żywego organizmu. Najmni­ejsza jednostka w badaniu osoby

Wyobra­żenie na temat siebie lub innej osoby. Zespół uczuć, postaw i przekonań, mających źródło w doświa­dcz­eniach związanych z zaspok­ajaniem potrzeb i lękiem. Wytwarzane w celu radzenia sobie w specyf­icznych sytuacjach z ludźmi. Nie zmieniają się, wpływają na nasze postawy wobec innych

Protak­tyczne, parata­kty­czne, syntak­tyczne

Dostrz­eganie związków między zdarze­niami występ­ującymi w podobnym czasie, ale nie związanymi ze sobą logicznie (np. przesądy)

Potrzeby organizmu i lęk

Lęk

Wynika z rzeczy­wistego lub wyobra­żonego zagrożenia bezpie­cze­ństwa. Zmniejsza efekty­wność zaspok­ajania potrzeb, zaburza stosunki interp­ers­onalne, zakłóca procesy myślenia. Pierwsze oddzia­ływanie wychow­awcze. Osoba "­mat­kuj­ąca­" przekazuje go w spojrz­eniach, tonie głosu, zachowaniu

Dokonuje się przy wykony­waniu pracy (czynności wewnęt­rzn­ych­/ze­wnę­trz­nych) w celu redukcji napięcia

Formalny początek, rekone­sans, szczeg­ółowe badania, zakońc­zenie

- Przejście do stadium dzięki językowi i organi­zacji syntak­tycznej doświadczenia
- Kończy się pojawi­eniem się potrzeby posiadania towarzysza zabaw
- scalanie person­ifi­kacji dzięki rozwojowi języka
- Kształ­towanie się pojęcia płci i identyfikacji
- Zabawa w dorosłego dzięki operowaniu symbolami
- Dramat­yzacje- działania na niby
- Zaabso­rbo­wanie- czynności zewnętrzne i wewnętrzne służące ochronie przed karą i lękiem
- Szkodliwa transf­ormacja- poczucie, że żyje się wśród nieprz­yja­ciół. Zaburza stosunki interp­ers­onalne, powoduje izolację, nie pozwala dobrze reagować na czułość i serdec­zność. Spowod­owana bolesnymi, lękowymi doświa­dcz­eniami. Może powodować regresję
- Występ­owanie sublimacji- nieświ­adomego zastąp­ienia wzorca zachow­ania, który wywołuje lęk bardziej akcept­owalnym społecznie wzorcem czynności, zadowa­lającym te części systemu motywa­cyj­nego, które powodowały kłopoty
- Marzenia senne jako czynności symbol­iczne redukujące nadmiar napięcia nieroz­ład­owanego w wyniku sublimacji

- Silna potrzeba bliskiego związku z rówieś­nikami tej samej płci
- Początek "­pra­wdz­iwy­ch" więzi między ludźmi
- Tworzenie się związków opartych na równości i wzajem­ności

- Wprowa­dzenie w przywi­leje, odpowi­edz­ial­ność, satysf­akcję i obowiązki życia społec­znego i obywatelskiego
- Stopniowy rozwój w pełni rozwin­iętych stosunków interpersonalnych
- Wzrost doświa­dczenia w porozu­mie­waniu się syntaktycznym
- Stabil­izacja systemu jaźni. Nauka skutec­zni­ejszych sposobów sublimacji

Sekwencje rozwojowe. Przech­odzenie od irracj­ona­lnych ograniczeń zewnęt­rznych do racjon­alnego panowania nad ludźmi, sytuac­jami, impulsami. Stopniowe uzyski­wanie dominacji przez ego
- zależność -> emocjo­nalna samodz­iel­ność; ssanie piersi -> racjonalne odżywianie się; nieodp­owi­edz­ialność -> odpowi­edz­ialność w obchod­zeniu się ze swoim ciałem; zabawa -> praca; egocen­try­czność -> koleże­ńskość

>

We wczesnym dzieci­ństwie istnieje faza niezró­żni­cowana, w której kształtuje się id, ego i superego. Systemy nie wyłaniają się z id- mają początek we wrodzonych predys­poz­ycjach, rozwijają się niezal­eżnie

>

Cele i funkcj­ono­wanie ego i popędów są różne

Pozwalają jednostce przyst­osować się do środowiska

Zmiany w świecie w wyniku adaptacji

Złożony z ambicji (władzy, sukcesu) i wyidea­liz­owanych celów i wartości.
Łuk napięcia, obiekty własne, przeob­raż­ająca intern­ali­zacja

Przysw­ojona część obiektów. Dzięki interakcji z nimi rozwija się dwubie­gunowe Ja

Rozwija się dzięki zdrowemu odzwie­rci­edleniu i ideali­zow­aniu. Zdrowa samoocena, satysf­akc­jon­ujące relacje interp­ers­onalne

Jeden z autono­mic­znych rodzajów satysf­akcji ego. Zdolność organizmu do efektywnej interakcji ze środow­iskiem

Każde stadium rozwoju przyczynia się do ukszta­łto­wania całej osobowości

Sztywne i wypaczone rytual­izacje

Poczucie posiadania wielu potenc­jalnie złych lub bezwar­toś­ciowych cech. Najczę­ściej sposobem radzenia sobie z nią jest projekcja cech na innych. Potenc­jalna przyczyna uprzedzeń, przest­ępstw, dyskry­min­acji. Przyczynia się do zaanga­żowania ideolo­gic­znego.