św. Augustyn
|
Aureliusz Augustyn z Hippony |
|
Żył w czasach Cesarstwa Zachodniorzymskiego. Jego idee oddziaływały na późniejsze średniowiecze |
|
Miłość pojmowana intelektualnie Dążenie do prawdy, sprawiedliwe życie, trwanie w Bogu
|
|
Odbicie Trójcy Świętej w rozumnej duszy ludzkiej - Umysł- Bóg Ojciec
- Samopoznający się umysł- Jezus
- Miłość- Duch Święty
|
|
Człowiek jest duszą posługującą się ciałem |
|
Zło jest brakiem lub nieuporządkowaniem dobra |
Poznanie Augustyńskie
|
Należy poznać Boga i własną duszę |
|
Poza granice pojmowania wykracza tylko wiara religijna. Nie jesteśmy w stanie poznać wszystkiego |
|
- Docenienie krytycznej refleksji
- Można wątpić we wszystko poza Objawieniem |
|
Sprzeczność poznania z Objawieniem oznacza złudzenie Poznanie może być wadliwe lub interpretacja Objawienia nietrafna
|
|
Wiedza o świecie zdobywana przez ludzi-autorytety Kościół autorytetem w zakresie spraw boskich
|
|
Płcie są równe pod względem godności i rozumu Mąż ma się do żony jak duch do ciała i jak Chrystus do Kościoła
|
|
Osoby niepełnosprawne umysłowo niezdolne do przyjęcia Objawienia- słaby rozum |
|
Poza rozumem ważne są też uczucia, intuicyjne wejrzenie w głąb siebie |
Reforma edukacyjna Karola Wielkiego
|
Wieki ciemne- od abdykacji ostatniego cesarza rzymskiego do czasów cesarza Karola - Upadek kultury
- Zubożenie miast
- Wojny barbarzyńskich państw
- Znajomość greki na wygaśnięciu, skurczenie znajomości łaciny
- Kryzys intelektualny kościoła- obawa o zanik zrozumienia Biblii i upadek wiary
|
|
-> Nakaz Karola Wielkiego - Zakładanie szkół przy biskupstwach, klasztorach, szkół elementarnych przy parafiach
- Pierwszy raz w Europie obowiązek szkolny (dla chłopców)
- W Akwizgranie założenie elitarnej szkoły pałacowej
|
|
Szkoły klasztorne VIII w. na południu Europy
|
|
Dekret papieża
Eugeniusza II - Wydany po śmierci cesarza
- Formalnie: w myśl polityki Karola
- Realnie: podporządkowanie treści kształcenia Kurii
|
|
Papież Leon IV Nakaz zakładania szkół elementarnych przy parafiach
|
Szkoła średniowieczna
|
Podstawa: czytanie i pisanie Następnie trivium- gramatyka, retoryka, dialektyka
|
|
Zdolniejsi w szkołach katedralnych Quadrivium- arytmetyka, astronomia, geometria, muzyka
|
|
- Nauka na pamięć
- Nauczanie po łacinie, nakaz mówienia w tym języku w szkole |
|
Duża rola bicia - Bicie na zapas, za przyszłe winy
- Wiara, że nieukaranego ucznia trzeba bić pośmiertnie
|
|
Pogarda dla kultury fizycznej |
|
Szkółki dla dziewcząt - Rzadkość
- Zakładane od XI w., np. w Paryżu
- Nauka alfabetu, gramatyki, liczenia, dobrych obyczajów
|
Uniwersytet średniowieczny
|
Czynniki powstania uniwersytetów i scholastyki: - Wpływ rozwiniętej kultury arabskiej
- Kontakty z rozwiniętym cywilizacyjnie Bizancjum
- Rozwój szkolnictwa, filozofii, badań nad przyrodą i prawem
- Renesans karoliański
|
|
Szkoły wyższe przed uniwersytetami: - Główna szkoła w Konstantynopolu
- Szkoła medyczna w Salerno (również dla kobiet)
- Wielkie szkoły w Bagdadzie, Fezie, Kairze
- Dwie bułgarskie szkoły z IX w.
|
|
Pierwsze uniwersytety: 1088- Bolonia
1100- Paryż
1167- Oxford
|
|
Przedmioty nauki: 1. Dosłowne rozumienie twierdzeń
2. Rozważanie twierdzeń
3. Odkrywanie myśli przewodniej tekstu
|
|
Najważniejsza Biblia, na czele tekstów świeckich pisma Arystotelesa |
|
|
Typy uniwersytetów
|
Boloński - Świecki, miejski
- Zorganizowany korporacyjnie
- Studenci płacą na wykładowców, rządzą, wybierają rektora
- Dominacja nauk prawniczych
|
|
Paryski - Duchowny, z dopuszczeniem nielicznych studentów świeckich
- Zorganizowany zakonnie
- Wykładowcy opłacani przez kościół, rządzą, wybierają rektora, nad którym jest biskup
- Dominacja teologii
|
|
Neapolitański - Świecki, państwowy
- Wolny od ingerencji kościoła
- Rygorystyczny- studenci i wykładowcy nie opuszczają murów
|
Obecne uniwersytety mają odbicie w modelu paryskim
Scholastyka
1. Całość średniowiecznej uniwersyteckiej kultury umysłowej |
2. Filozofia uzasadniająca rozumowo prawdy wiary chrześcijańskiej i godząca teksty chrześcijańskie z pogańskimi i starożytnymi |
Papież Sylwester II
Wcześniej Gerbert z Aurillak |
- Sprowadził cyfry arabskie
- Zajmował się logiką
- Skonstruował zegar mechaniczny
- Wymyślił i zbudował organy |
Wilhelm Ockham
|
Franciszkański teolog, filozof Zajmował się teorią poznania, elementami logiki
|
|
Wszechmocny Bóg nie musi być logiczny Traktowanie go jako racjonalnego neguje jego wszechmoc
|
|
Myśli są uogólnieniami w umyśle Platońskie idee nie istnieją
|
|
Brzytwa Ockhama Albo [1] coś jest oczywiste samo przez się, albo [2] jest dane w doświadczeniu, albo [3] gwarantowane jest autorytetem Biblii
|
|
Władza pochodzi od Boga, bez pośrednictwa Kościoła |
Oskarżony przez Kościół o herezję przez koncepcję Boga chimerycznego, niezwiązanego z prawdą, dobrem i pięknem, oraz pominięcie Kurii w nadaniu władzy od Boga.
Roger Bacon
|
Franciszkański filozof Głównie zajmował się optyką
|
|
Uważany za czarownika lub fascynata magii Przewidywał istnienie w przyszłości samochodów, samolotów i innych maszyn
|
|
Uważał prędkość światła za skończoną Poza nim uważali tak Anaksymander i Alhazen
|
|
Krytyka spekulatywnego wnioskowania i debat pro et contra na rzecz z góry znanej konkluzji Zwolennik poznania eksperymentalnego
|
|
Prekursor nowoczesnej nauki |
Witelon
Interesował się optyką, budową oka, psychologią widzenia, złudzeniami wzrokowymi |
Większość historii o istotach nadprzyrodzonych pochodzi z tego, że ktoś źle widział |
Kulturowe wyjaśnienie koloru aniołów i diabłów |
Jeśli pojawi się rozbieżność pomiędzy nauką a wiarą, należy zaufać wierze |
Wiara w nieczęste kontakty seksualne demonów z kobietami, porównywalne do zoofilii |
Św. Tomasz z Akwinu
|
Dominikański filozof, teolog Autor najpełniejszej adaptacji arystotelizmu do katolicyzmu
|
|
Wiedza zdobywana w toku życia |
|
Dwa typy poznania - Wiara
- Rozum- bazuje na poznaniu zmysłowym, ale się do niego nie ogranicza
Największe tajemnice religijne są niepojmowalne rozumowo, co nie oznacza, że są nielogiczne- rozum jest za słaby
|
|
Teologia opiera się na Objawieniu, a jej domeną jest wiara. Filozofia opiera się na rozumie. Teologia może prowadzić do rozwoju filozofii
|
|
W duszy człowieka nie ma odbicia Boga Boga należy wyprowadzić z jego dzieł, świata, ruchu, przyczyny, konieczności, doskonałości, celowości. Wychodząc od porządku świata można dowieść istnienia Boga
|
|
Bóg jest podstawą bytów, nie najwyższą formą bytu |
|
Dusza jest zintegrowana z ciałem. Ma trzy własności (Arystotelesa), ale nie są one osobne |
|
Wolna wola nadana przez rozum |
|
Trzy cnoty nadprzyrodzone: Wiara, nadzieja, miłość. Pochodzą od Boga i kierują ku niemu
|
|
Równość płci, w małżeństwie "więź wspólnotowa" Mąż niczym przełożony dla żony
|
11 podstawowych uczuć wg. św. Tomasza
|
Popęd zasadniczy Miłość, pożądanie, przyjemność, nienawiść, odraza, wstręt
|
|
Popęd zdobywczy Nadzieja, rozpacz, odwaga, lęk, gniew
|
Au Said al-Balkhi
|
Perski (Irański) muzułmański uczony Zainteresowanie geografią, matematyką, medycyną, psychologią
|
|
Krytyka lekarzy za skupienie na ciele Choroby ciała mogą brać się z choroby duszy i odwrotnie
|
|
Postulowanie higieny psychicznej Zakłócenie równowagi ciała i duszy odpowiada za cielesne i psychiczne objawy
|
|
Prekursor medycyny psychosomatycznej i psychoterapii Rozmowy, perswazja, rady
|
|
Podział zaburzeń psychicznych 1. Nerwicowe:
- Z lękiem
- Ze złością
- Z przygnębieniem:
-- Typowe (np. smutek)
-- Endogenne (przyczyna w ciele
-- Reaktywne (przyczyna w środowisku)
2. Psychozy
|
|
Odkrył wzajemne hamowanie w działaniu mięśni |
Alhazen
|
Hasan ibn al-Haytham |
|
Arabski fizyk działający w Egipcie Zajmował się optyką, matematyką, geometrią
|
|
Rekomendowanie totalnego krytycyzmu w odniesieniu do poznania naukowego Nie ufać wszystkiemu co się przeczyta, uważać na własne rozstrzygnięcia w badaniach
|
|
Autor zapomnianych na lata ustaleń z zakresu percepcji wzrokowej |
Ahmed al-Biruni
|
Arabski wszechstronny uczony, poliglota Studiował w Indiach, napisał pierwszy traktat indologiczny. Znany z braku uprzedzeń kulturowych
|
|
Prekursor ewolucjonizmu - Ludzkość powstała w toku długiego procesu, zyskując coraz większy rozum
- Zauważenie w przyrodzie konkurencji i zwycięstwa lepiej dopasowanych form życia
|
|
Zwolennik oddzielenia nauki od religii |
|
Allah jest praprzyczyną, ale świat istnieje niezależnie od Allaha Analogicznie do Platona, Arystotelesa
|
|
Opis wszystkich znanych lekarstw |
Awicenna
|
Ali ibn Sina |
|
Filozof, logik, uczony Jeden z największych lekarzy w historii
|
|
Kontynuator neoplatonizmu i arystotelizmu |
|
Stopniowe powstanie świata Szlachetniejsze elementy na początku, materia na końcu
|
|
Zmysły kontaktują się z rozumem w mózgu Dusza jest niematerialna
|
|
Zwolennik prawa Arystotelesa o niesprzeczności |
|
Udział intelektu w procesach percepcyjnych Procesy te nie ograniczają się do odbioru wrażeń zmysłowych. Interakcja ciała i duszy
|
|
W myśleniu kluczowy rozum poznający abstrakcje |
Awerroes
|
Ibn Rushd |
|
Filozof, teolog, lekarz, matematyk, polityk, prawnik, fizyk, astronom W zakresie psychologii zainteresowany rozumem czynnym i biernym
|
|
Uważał Arystotelesa za najważniejszego człowieka, przybliżył jego sylwetkę chrześcijanom Przez św. Tomasza nazywany Komentatorem (Arystoteles Filozofem)
|
|
Prawdy wiary prostszymi, niesprzecznymi interpretacjami prawd nauki |
|
Rekomendacja dla mas do poprzestania na religii i niezajmowania się nauką |
|
Created By
Metadata
Comments
No comments yet. Add yours below!
Add a Comment
Related Cheat Sheets
More Cheat Sheets by KontoDoNauki