\documentclass[10pt,a4paper]{article}

% Packages
\usepackage{fancyhdr}           % For header and footer
\usepackage{multicol}           % Allows multicols in tables
\usepackage{tabularx}           % Intelligent column widths
\usepackage{tabulary}           % Used in header and footer
\usepackage{hhline}             % Border under tables
\usepackage{graphicx}           % For images
\usepackage{xcolor}             % For hex colours
%\usepackage[utf8x]{inputenc}    % For unicode character support
\usepackage[T1]{fontenc}        % Without this we get weird character replacements
\usepackage{colortbl}           % For coloured tables
\usepackage{setspace}           % For line height
\usepackage{lastpage}           % Needed for total page number
\usepackage{seqsplit}           % Splits long words.
%\usepackage{opensans}          % Can't make this work so far. Shame. Would be lovely.
\usepackage[normalem]{ulem}     % For underlining links
% Most of the following are not required for the majority
% of cheat sheets but are needed for some symbol support.
\usepackage{amsmath}            % Symbols
\usepackage{MnSymbol}           % Symbols
\usepackage{wasysym}            % Symbols
%\usepackage[english,german,french,spanish,italian]{babel}              % Languages

% Document Info
\author{elizaz}
\pdfinfo{
  /Title (substancje-biologiczne.pdf)
  /Creator (Cheatography)
  /Author (elizaz)
  /Subject (substancje biologiczne Cheat Sheet)
}

% Lengths and widths
\addtolength{\textwidth}{6cm}
\addtolength{\textheight}{-1cm}
\addtolength{\hoffset}{-3cm}
\addtolength{\voffset}{-2cm}
\setlength{\tabcolsep}{0.2cm} % Space between columns
\setlength{\headsep}{-12pt} % Reduce space between header and content
\setlength{\headheight}{85pt} % If less, LaTeX automatically increases it
\renewcommand{\footrulewidth}{0pt} % Remove footer line
\renewcommand{\headrulewidth}{0pt} % Remove header line
\renewcommand{\seqinsert}{\ifmmode\allowbreak\else\-\fi} % Hyphens in seqsplit
% This two commands together give roughly
% the right line height in the tables
\renewcommand{\arraystretch}{1.3}
\onehalfspacing

% Commands
\newcommand{\SetRowColor}[1]{\noalign{\gdef\RowColorName{#1}}\rowcolor{\RowColorName}} % Shortcut for row colour
\newcommand{\mymulticolumn}[3]{\multicolumn{#1}{>{\columncolor{\RowColorName}}#2}{#3}} % For coloured multi-cols
\newcolumntype{x}[1]{>{\raggedright}p{#1}} % New column types for ragged-right paragraph columns
\newcommand{\tn}{\tabularnewline} % Required as custom column type in use

% Font and Colours
\definecolor{HeadBackground}{HTML}{333333}
\definecolor{FootBackground}{HTML}{666666}
\definecolor{TextColor}{HTML}{333333}
\definecolor{DarkBackground}{HTML}{000042}
\definecolor{LightBackground}{HTML}{F7F7F9}
\renewcommand{\familydefault}{\sfdefault}
\color{TextColor}

% Header and Footer
\pagestyle{fancy}
\fancyhead{} % Set header to blank
\fancyfoot{} % Set footer to blank
\fancyhead[L]{
\noindent
\begin{multicols}{3}
\begin{tabulary}{5.8cm}{C}
    \SetRowColor{DarkBackground}
    \vspace{-7pt}
    {\parbox{\dimexpr\textwidth-2\fboxsep\relax}{\noindent
        \hspace*{-6pt}\includegraphics[width=5.8cm]{/web/www.cheatography.com/public/images/cheatography_logo.pdf}}
    }
\end{tabulary}
\columnbreak
\begin{tabulary}{11cm}{L}
    \vspace{-2pt}\large{\bf{\textcolor{DarkBackground}{\textrm{substancje biologiczne Cheat Sheet}}}} \\
    \normalsize{by \textcolor{DarkBackground}{elizaz} via \textcolor{DarkBackground}{\uline{cheatography.com/147374/cs/32043/}}}
\end{tabulary}
\end{multicols}}

\fancyfoot[L]{ \footnotesize
\noindent
\begin{multicols}{3}
\begin{tabulary}{5.8cm}{LL}
  \SetRowColor{FootBackground}
  \mymulticolumn{2}{p{5.377cm}}{\bf\textcolor{white}{Cheatographer}}  \\
  \vspace{-2pt}elizaz \\
  \uline{cheatography.com/elizaz} \\
  \end{tabulary}
\vfill
\columnbreak
\begin{tabulary}{5.8cm}{L}
  \SetRowColor{FootBackground}
  \mymulticolumn{1}{p{5.377cm}}{\bf\textcolor{white}{Cheat Sheet}}  \\
   \vspace{-2pt}Not Yet Published.\\
   Updated 9th May, 2022.\\
   Page {\thepage} of \pageref{LastPage}.
\end{tabulary}
\vfill
\columnbreak
\begin{tabulary}{5.8cm}{L}
  \SetRowColor{FootBackground}
  \mymulticolumn{1}{p{5.377cm}}{\bf\textcolor{white}{Sponsor}}  \\
  \SetRowColor{white}
  \vspace{-5pt}
  %\includegraphics[width=48px,height=48px]{dave.jpeg}
  Measure your website readability!\\
  www.readability-score.com
\end{tabulary}
\end{multicols}}




\begin{document}
\raggedright
\raggedcolumns

% Set font size to small. Switch to any value
% from this page to resize cheat sheet text:
% www.emerson.emory.edu/services/latex/latex_169.html
\footnotesize % Small font.

\begin{multicols*}{3}

\begin{tabularx}{5.377cm}{X}
\SetRowColor{DarkBackground}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{\bf\textcolor{white}{Tłuszcze}}  \tn
\SetRowColor{white}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{{\bf{lipidy}} - organiczne cząsteczki słabo rozpuszczalne w wodzie izolowane z komórek różnych organizmów przez ekstrakcje niepolarnymi rozpuszczalnikami. W przeciwieństwie do definicji białek i sacharydów, w definicji użyta została właściwość fizyczna, a nie struktura. \newline % Row Count 6 (+ 6)
- zawierające wiązania estrowe i ulegające hydrolizie \newline % Row Count 8 (+ 2)
- steroidy (brak wiązań estrowych) \newline % Row Count 9 (+ 1)
{\emph{glicerol + wyższe kwasy karboksylowe = tłuszcz (ester) + woda}} \newline % Row Count 11 (+ 2)
CH2-{}-O-{}-C(=O)-{}-R1 \newline % Row Count 12 (+ 1)
| \newline % Row Count 13 (+ 1)
CH-{}-O-{}-C(=O)-{}-R2 \newline % Row Count 14 (+ 1)
| \newline % Row Count 15 (+ 1)
CH2-{}-O-{}-C(=O)-{}-R3 \newline % Row Count 16 (+ 1)
\textasciicircum{}ze względu na strukturę tłuszcze są nazywane acyloglicerole/glicerydy\textasciicircum{} \newline % Row Count 18 (+ 2)
- roślinne-{}-nienasycone (odbarwiają KMNO4)-{}-ciekłe \newline % Row Count 20 (+ 2)
- zwierzęce-{}-nasycone-{}-stałe \newline % Row Count 21 (+ 1)
\textasciicircum{}NNKT - niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe\textasciicircum{} \newline % Row Count 22 (+ 1)
\textasciicircum{}- diastereoizomery cis Z są zdrowe\textasciicircum{} \newline % Row Count 23 (+ 1)
\textasciicircum{}- trans E są szkodliwe\textasciicircum{} \newline % Row Count 24 (+ 1)
\textasciicircum{}rozpuszczalnik dla witamin A, D, E, K\textasciicircum{} \newline % Row Count 25 (+ 1)
- utwardzanie tłuszczów (przemysł spożywczy) \textgreater{}\textgreater{} \textasciicircum{}{\bf{liczba jodowa LJ}} - liczba g jodu, która się przyłącza na 100 g badanego tłuszczu\textasciicircum{} \newline % Row Count 28 (+ 3)
{\emph{tłuszcz nienasycony + H2 = (kat. Ni, Pt, Pd) tłuszcz nasycony}} \newline % Row Count 30 (+ 2)
} \tn 
\end{tabularx}
\par\addvspace{1.3em}

\vfill
\columnbreak
\begin{tabularx}{5.377cm}{X}
\SetRowColor{DarkBackground}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{\bf\textcolor{white}{Tłuszcze (cont)}}  \tn
\SetRowColor{white}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{- zalety: mała ilość cholesterolu \newline % Row Count 1 (+ 1)
- wady: diastereoizomer trans E \newline % Row Count 2 (+ 1)
- hydroliza na kwasowo \newline % Row Count 3 (+ 1)
{\emph{tłuszcz + woda = (HCl)  kwasy tłuszczowe + glicerol}} \newline % Row Count 5 (+ 2)
- hydroliza na zasadowo (produkcja mydła i detergentów) \newline % Row Count 7 (+ 2)
{\emph{tłuszcz + NaOH = (H2O) glicerol + ester}} \newline % Row Count 8 (+ 1)
\textasciicircum{}w procesie metabolitycznym enzymem jest lipaza\textasciicircum{} \newline % Row Count 9 (+ 1)
\textasciicircum{}bez katalizatora jest procesem jełczenia \textgreater{}\textgreater{} {\bf{liczba kwasowa tłuszczu LK}} - licza mg KOH potrzebna do zobojętnienia\textasciicircum{} \newline % Row Count 12 (+ 3)
{\bf{biopaliwa}}, biodiesel \newline % Row Count 13 (+ 1)
metoda transestryfikacji: {\emph{tłuszcz + metanol = (KOH\textasciitilde{}CH3OH) glicerol + ester metylowy}} \newline % Row Count 15 (+ 2)
{\bf{lipidy złożone}} \newline % Row Count 16 (+ 1)
1. występują fragmenty innych cząsteczek np. reszty kwasu fosforowego (V) zdolnego do tworzenia wiązań estrowych \textgreater{}\textgreater{} kwas fosfatydowy \newline % Row Count 19 (+ 3)
- po estryfikcji kwasu fosfatydowego tworzą się {\bf{fosfolipidy}} ({\emph{+ cholina = lecytyna}}) \newline % Row Count 21 (+ 2)
- zdolność {\emph{samoorganizacji}} \textgreater{}\textgreater{} możliwość tworzenia struktur zwanych półprzepuszczalnymi błonami fosfolipidowymi \newline % Row Count 24 (+ 3)
lub 2. steroidy/sterydy - zawierają cztery pierścienie węglowe (struktura gonanu/steranu), np. (zły/dobry) {\bf{cholesterol}}% Row Count 27 (+ 3)
} \tn 
\hhline{>{\arrayrulecolor{DarkBackground}}-}
\end{tabularx}
\par\addvspace{1.3em}

\begin{tabularx}{5.377cm}{X}
\SetRowColor{DarkBackground}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{\bf\textcolor{white}{Białka}}  \tn
\SetRowColor{white}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{{\bf{proteiny}} - {[}od imienia Prometeusza, które znaczy "pierwszy"{]} biocząsteczki występujące w każdy żywym organizmie, złożone z {\bf{aminokwasów}}, związków dwufunkcyjnych zawierających zarówno grupę aminową -NH2 (zasadową), jak i karboksylową -COOH (kwasową); peptydy\textless{}50, białka\textgreater{}50 \newline % Row Count 6 (+ 6)
- proste: jedynie grupy aminowa i karboksylowa \newline % Row Count 7 (+ 1)
- złożone: cząsteczki jeszcze innych związków chemicznych \newline % Row Count 9 (+ 2)
- złożone z pierwiastków biogennych \newline % Row Count 10 (+ 1)
- o pierścieniach aromatycznych ulegają reakcji {\bf{ksantoproteinowej}} z HNO3 \newline % Row Count 12 (+ 2)
- {\bf{efekt Tyndalla}} dla białka jaja kurzego zmieszanego z wodą \newline % Row Count 14 (+ 2)
1. a) koagulacja nieodwracalna ({\bf{denaturacja}}) \newline % Row Count 15 (+ 1)
- podwyższona temp. \newline % Row Count 16 (+ 1)
- kwasy/zasady \newline % Row Count 17 (+ 1)
- alkohole \newline % Row Count 18 (+ 1)
- sole metali ciężkich \newline % Row Count 19 (+ 1)
b) koagulacja odwracalna (wysalanie) \textgreater{}\textgreater{} przemysł spożywczy, zol = (+NaCl) żel \newline % Row Count 21 (+ 2)
2. peptyzacja (odwracalne), żel = (+H2O) zol% Row Count 22 (+ 1)
} \tn 
\hhline{>{\arrayrulecolor{DarkBackground}}-}
\end{tabularx}
\par\addvspace{1.3em}

\begin{tabularx}{5.377cm}{X}
\SetRowColor{DarkBackground}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{\bf\textcolor{white}{Sacharydy}}  \tn
\SetRowColor{white}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{{\bf{węglowodany}} - występują w każdym żywym organizmie; węglowodany ponieważ zawierają węgiel oraz wodór i tlen w stosunku zachowanym jak w wodzie (2:1). \newline % Row Count 4 (+ 4)
\textasciicircum{}początkowo były określane jako hydrat węgla C6(H2O)6\textasciicircum{} \newline % Row Count 6 (+ 2)
Cn(H2O)m dla n, m należących do zbioru liczb naturalnych i różnych od zera i n\textgreater{}=m \newline % Row Count 8 (+ 2)
- monosacharydy (3\textless{}n\textless{}8): {\emph{glukoza, fruktoza}} \newline % Row Count 9 (+ 1)
- oligosacharydy (2-10 mono-, dla 2 = disacharydy): {\emph{sacharoza, maltoza, laktoza}} \newline % Row Count 11 (+ 2)
- polisacharydy (\textgreater{}10): {\emph{skrobia}} (300\textless{}n\textless{}400), {\emph{celuloza}} (100\textless{}n\textless{}10 000)% Row Count 13 (+ 2)
} \tn 
\hhline{>{\arrayrulecolor{DarkBackground}}-}
\end{tabularx}
\par\addvspace{1.3em}

\begin{tabularx}{5.377cm}{X}
\SetRowColor{DarkBackground}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{\bf\textcolor{white}{Monosacharydy}}  \tn
\SetRowColor{white}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{{\bf{n=m}} \newline % Row Count 1 (+ 1)
- glukoza, fruktoza i galaktoza są izomerami o wzorze C6H12O6 (C6(H2O)6) \newline % Row Count 3 (+ 2)
- monosacharydy o n=6 to {\emph{heksozy}}, n=5 {\emph{pentozy}} (występują w kwasach nukleinowych), n=4 {\emph{tetrozy}}, n=3 {\emph{triozy}} \newline % Row Count 6 (+ 3)
- proces fotosyntezy: {\emph{6 CO2 + 6 H2O = (hV, chlorofil) C6H12O6 + 6 O2}} \newline % Row Count 8 (+ 2)
- proces biologicznego utlenienia glukozy: {\emph{C6H12O6 + 6 O2 = (biokat.) 6 CO2 + 6 H2O + energia}} \newline % Row Count 10 (+ 2)
\textasciicircum{}nadmiar glukozy jest przechowywany w postaci glikogenu; jego stężenie jest regulowane prze insulinę i glukagon; za mały poziom glukozy = hipoglikemia, za duży (cukrzyca) = hiperglikemia\textasciicircum{} \newline % Row Count 14 (+ 4)
{\bf{WŁAŚCIWOŚCI}} glukozy i fruktozy \newline % Row Count 15 (+ 1)
{\bf{fizyczne}} \newline % Row Count 16 (+ 1)
- substancje stałe \newline % Row Count 17 (+ 1)
- krystaliczne \newline % Row Count 18 (+ 1)
- bezbarwne/białe (w zależności od stopnia rozdrobnienia substancji) \newline % Row Count 20 (+ 2)
- dobrze rozpuszczalne w wodzie \newline % Row Count 21 (+ 1)
{\bf{chemiczne}} \newline % Row Count 22 (+ 1)
- bezwonne \newline % Row Count 23 (+ 1)
- słodki smak \newline % Row Count 24 (+ 1)
{\bf{zastosowanie}} \newline % Row Count 25 (+ 1)
- garbarstwo, przemysł włókienniczy \newline % Row Count 26 (+ 1)
- przemysł farmaceutyczny \newline % Row Count 27 (+ 1)
- przemysł spożywczy (syrop glukozowo-fruktozowy) \newline % Row Count 29 (+ 2)
- przemysł szklarski (próba lustra srebrnego/{\bf{próba Tollensa}}) \newline % Row Count 31 (+ 2)
} \tn 
\end{tabularx}
\par\addvspace{1.3em}

\vfill
\columnbreak
\begin{tabularx}{5.377cm}{X}
\SetRowColor{DarkBackground}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{\bf\textcolor{white}{Monosacharydy (cont)}}  \tn
\SetRowColor{white}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{{\emph{glukoza + 2 {[}Ag(NH3)2{]}OH + NaOH = (temp.) glukonian sodu + {\bf{2 Ag}} + 4 NH3 + 2 H2O}}% Row Count 2 (+ 2)
} \tn 
\hhline{>{\arrayrulecolor{DarkBackground}}-}
\end{tabularx}
\par\addvspace{1.3em}

\begin{tabularx}{5.377cm}{X}
\SetRowColor{DarkBackground}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{\bf\textcolor{white}{Oligosacharydy}}  \tn
\SetRowColor{white}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{- oligosacharydy są powiązane wiązaniem O-glikozydowym \newline % Row Count 2 (+ 2)
- hydrolizują \newline % Row Count 3 (+ 1)
{\bf{sacharoza, a-D-glukopiranozylo-(1-2)-B-D-fruktofuranozyd}} (cukier stołowy, pozyskiwany z trzciny cukrowej, cukru buraczanego) C12H22O11 (C12(H2O)11) \newline % Row Count 7 (+ 4)
{\bf{WŁAŚCIWOŚCI}}  \newline % Row Count 8 (+ 1)
{\bf{fizyczne}} \newline % Row Count 9 (+ 1)
- substancja stała \newline % Row Count 10 (+ 1)
- bezbarwna(/biała) \newline % Row Count 11 (+ 1)
- dobrze rozpuszczalna w wodzie \newline % Row Count 12 (+ 1)
{\bf{chemiczne}} \newline % Row Count 13 (+ 1)
- bezwonna \newline % Row Count 14 (+ 1)
- słodki smak \newline % Row Count 15 (+ 1)
W przeciwieństwie do większości disacharydów {\bf{nie}} wykazuje właściwości redukujących i mutarotacyjnych (sugeruje to, że obie jednostki nie mają grupy hemiacetalowej i występują w postaci glikozydów, co jest możliwe, gdy są połączone wiązaniem glikozydowym między anomeryczymi atomami węgla C1 i C2). \newline % Row Count 22 (+ 7)
- hydroliza sacharozy (zachodzi podczas trawienia) \newline % Row Count 24 (+ 2)
{\emph{C12H22O11 + H2O = (HCl) C6H12O6 + C6H12O6}} \newline % Row Count 25 (+ 1)
\textasciicircum{}w organizmie pszczół (produkcja miodu) zachodzi proces: {\emph{C12H22O11 + H2O = (HCOOH, enzym inwertaza) C6H12O6 + C6H12O6}} \newline % Row Count 28 (+ 3)
{\bf{zastosowanie}} \newline % Row Count 29 (+ 1)
- przemysł spożywczy \newline % Row Count 30 (+ 1)
} \tn 
\end{tabularx}
\par\addvspace{1.3em}

\vfill
\columnbreak
\begin{tabularx}{5.377cm}{X}
\SetRowColor{DarkBackground}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{\bf\textcolor{white}{Oligosacharydy (cont)}}  \tn
\SetRowColor{white}
\mymulticolumn{1}{x{5.377cm}}{- przemysł farmaceutyczny \newline % Row Count 1 (+ 1)
- przemysł kosmetyczny \newline % Row Count 2 (+ 1)
{\bf{maltoza, a-D-glukopiranozylo-(1-4)-a-D-glukopiranoza}} (cukier słodowy, z ziaren kiełkującego jęczmienia) - wiązanie (1-4)-a-glikozydowe, jest przejściowym produktem hydrolizy skrobi, wykazuje zdolności redukujące (grupa hemiacetalowa) i mutarotacyjne, trawiona przez ludzi i ulegająca fermentacji drożdżowej. dodawana do odżywek \newline % Row Count 9 (+ 7)
{\bf{laktoza, B-D-galaktopiranozylo-(1-4)-B-D-glukopiranoza}} (cukier mlekowy, z mleka ssaków) - wiązanie (1-4)-B-glikozydowe, wykazuje zdolności redukujące (grupa hemiacetalowa) i mutarotacyjne, hydrolizuje na galaktozę i glukozę stosowana jako wypełniacz do tabletek \newline % Row Count 15 (+ 6)
{\bf{celobioza, B-D-glukopiranozylo-(1-4)-B-D-glukopiranoza}} - wiązanie (1-4)-B-glikozydowe, wykazuje zdolności redukujące (grupa hemiacetalowa) i mutarotacyjne, produkt hydrolizy celulozy, nietrawiona przez ludzi, niefermentująca% Row Count 20 (+ 5)
} \tn 
\hhline{>{\arrayrulecolor{DarkBackground}}-}
\end{tabularx}
\par\addvspace{1.3em}


% That's all folks
\end{multicols*}

\end{document}